Beeld werkwijze - Onze manier van werken - Jaarverslag 2017

Onze klant centraal ONS welzijn werkt vanuit teams in de wijk, Sociaal Teams voor volwassenen en de Basisteams Jeugd en Gezin, die zijn gespecialiseerd in vraagstukken die binnen een gezin kunnen spelen.

ONS welzijn neemt deel aan proeftuin Ruwaard in Oss. Een uniek project in de wijk Ruwaard waar wijkbewoners en organisaties samen oplossingen bedenken waarbij mensen meer voor elkaar kunnen betekenen. De eigen kracht en wensen van mensen zijn het uitgangspunt. Doel is een vitale wijk waar het fijn wonen is, waar mensen naar elkaar omkijken, samen optrekken en elkaar helpen. Organisaties op het gebied van zorg, welzijn en wonen werken optimaal samen zodat mensen een betere gezondheid ervaren tegen lagere kosten. Juist bij projecten als deze toont ONS welzijn graag haar betrokkenheid en inzet.

In Proeftuin Ruwaard staan de individuele wijkbewoners en hun wensen en behoeften voorop. Net als het stimuleren en ondersteunen van wat zij zelf willen en kunnen organiseren. Zorg- en woonprofessionals zijn ondersteunend bij het realiseren van gezamenlijke plannen en het vervullen van persoonlijke wensen.

Het beste uit wijkbewoners halen

Om het beste uit wijkbewoners, de wijk én de samenwerkende organisaties te halen, is van starre, vooraf vastgestelde deelbudgetten geen sprake. Gekozen is voor flexibele financiering. Er is dus één wijkbudget, van waaruit door wijkprofessionals steeds weer gekeken hoeveel geld en welke vorm van financiering past bij de plannen van wijkbewoners. Financiële middelen worden daarmee geïnvesteerd daar waar ze werkelijk nodig zijn. Het levert de beste en meest efficiënte zorg en ondersteuning op en daarmee lagere maatschappelijke kosten.

Persoonlijk gesprek, drie leidende vragen

Het vraagt van organisaties een heel andere manier van samenwerken, die naadloos aansluit bij de uitgangspunten van de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning). Een kwestie van anders denken, doen en organiseren. Het leidt tot betere, gezamenlijk georganiseerde zorg, welzijn en huisvesting. Mensen die individuele hulp en ondersteuning nodig hebben, kunnen rekenen op een persoonlijk gesprek thuis. Drie vragen, die naadloos aansluiten bij de visie en aanpak van ONS welzijn, zijn daarbij leidend:

Wat wil je (wat zijn jouw doelen en waar wil jij naartoe werken)?
Wat kun je daarin zelf ?
Wat heb je verder nodig?

Op basis van de antwoorden worden de juiste partijen bij elkaar gebracht. Samen met de persoon in kwestie, zijn familie, buren, vrienden en andere mensen in zijn of haar sociale netwerk wordt een plan gemaakt, waar iedereen het mee eens is en waarmee direct aan de slag wordt gegaan.

‘Waar word je gelukkig van?’ Dat is de vraag als iemand bij ONS welzijn aanklopt met een situatie waar hij even geen raad mee weet. Het antwoord heeft meestal te maken met jezelf (weer) kunnen redden of meedoen.

Wie zichzelf (tijdelijk) niet kan redden ervaart een onbalans tussen draagkracht en draaglast. Het vinden van evenwicht tussen wat op je bordje ligt en het vermogen daarmee om te gaan is dan belangrijk. Om weer mee te kunnen doen in het leven en de maatschappij is het waardevol om betekenisvolle relaties aan te gaan en een zingevende dagbesteding te vinden.

Naast individuele vragen is ONS welzijn er ook voor mensen die samen iets willen bereiken voor het welzijn in hun wijk, dorp of stad en daar bijvoorbeeld een samenwerkingsverband voor willen opzetten. Individuele vraag of collectieve vraag? In alle gevallen stimuleren we dat mensen zichzelf kunnen redden, samenwerken en elkaar onderling helpen in hun eigen omgeving.

Het klantplan

In overleg met de klant bepalen we eerst het doel. Daarna zoeken we samen naar de oplossing die het best past bij hun vraag, hun situatie en hun talenten en de mogelijkheden en kansen die hun eigen omgeving hen biedt. We maken daarvoor een plan van aanpak met alle afspraken: het klantplan. Wat gaat de klant zelf ondernemen en welke ondersteuning bieden ONS welzijn en andere betrokkenen? De klant is de regisseur en draagt de verantwoording voor zijn eigen acties. Is het afgesproken traject afgerond, het doel bereikt of kan de klant eerder weer op eigen kracht verder, dan volgt een evaluatie. Vervolgens stopt de begeleiding en laten we de klant 'los', tenzij anders wordt afgesproken.

Onze manier van werken bestaat uit vier unieke vormen van dienstverlening die samen één geheel vormen. We kiezen bewust voor een ferme focus op het bevorderen van informele en collectieve oplossingen. Die zijn altijd duurzamer voor zowel klant als samenleving en hebben ook een preventief effect. Want hoe meer mensen zelf en samen in beweging komen en elkaar in hun eigen omgeving helpen, hoe beter dat is. En hoe kleiner de kans ook dat mensen vroeg of laat een beroep moeten doen op formele en individuele ondersteuning. Die vorm van ondersteuning blijft daardoor beschikbaar voor mensen die er zelf of samen echt niet meer uitkomen. We kiezen waar mogelijk voor het versterken en verbreden van bestaande verbanden. Waar nodig zetten we ook nieuwe initiatieven op.

Collectief – Formeel: Groepen en cursussen

De klant neemt tijdelijk deel aan groepsgewijze begeleiding of cursussen, georganiseerd door de professionals van ONS welzijn. Gericht op herstellen, versterken of handhaven van zelfredzaamheid of meedoen in de samenleving. Door samen leren, voorlichting en lotgenotensteun. Regelmatig zien we dat groepen na het formele traject, informeel bij elkaar blijven komen. Lees meer...

Informeel – Individueel: Voor elkaar

De klant krijgt individuele steun van mensen uit zijn omgeving of sociaal netwerk. Bijvoorbeeld via burenhulp, maatjesinzet of vrijwilligersdiensten. Deze vorm heeft vaak een dubbel effect: waar de één door steun een toename van zelfredzaamheid ervaart, haalt de ander energie en voldoening uit het contact. ONS welzijn stimuleert actief het tot stand komen en versterken van onderlinge steun en vrijwillige inzet. Lees meer...

Informeel – Collectief: Samen doen

Mensen in de wijk organiseren samen activiteiten en voorzieningen en zetten zich in om hun buurt samen mooier, veiliger, toegankelijker of zorgzamer maken. Denk aan ontmoetingen, dagbesteding, informele zorg, samen eten, samen bewegen, samen bezig zijn met cultuur, sport of ontspanning. Door het samen doen ontstaat een sterk collectief dat steun geeft aan mensen en meedoen voor iedereen mogelijk maakt. ONS welzijn stimuleert (wijk-)organisaties, burgerinitiatief en talent-communities, waar samen doen en delen voorop staat. Lees meer...

Individueel – Formeel: Individuele begeleiding

De klant wordt tijdelijk individueel begeleid door een professional van ONS welzijn. Gericht op herstellen, versterken of handhaven van zelfredzaamheid of meedoen in de samenleving. Door coaching, empowerment, activering of begeleiding van de eerste stappen in het doen van vrijwilligerswerk. Lees meer...

Het feit dat iemand zichzelf kan redden in het dagelijks leven (inkomen, dagbesteding, gezondheid of meedoen) draagt bij aan het gevoel van geluk. ONS welzijn adviseert en ondersteunt mensen bij het vergroten van hun zelfredzaamheid waar dat het meest nodig is. Zodat zij meer geluk ervaren en op eigen kracht verder kunnen.

Bij individuele vragen van volwassenen gebruiken we de zelfredzaamheidsmatrix (ZRM). Dit is een tabel om de mate van zelfredzaamheid vast te stellen op elf thema's. Zo brengen we zowel de situatie als de ontwikkeling van de klant goed in kaart. De tabel wordt samen met de klant ingevuld aan het begin én bij de afsluiting van zijn begeleiding. Door de twee meetmomenten met elkaar te vergelijken, zien we of de zelfredzaamheid is verbeterd en of het klantplan effectief was. Doel is klanten minimaal verder te helpen naar een hoger niveau van zelfredzaamheid en bij voorkeur naar niveau 'voldoende' of 'volledig zelfredzaam’.

We kijken integraal naar de elf thema's. Samen met de klant bepalen we wat de beste aanpak is en welke thema's prioriteit hebben en voorrang verdienen (meestal financiën, wonen en zelfzorg). Zo ontstaat vervolgens ruimte om actie te nemen op de andere domeinen.

Dit zijn de zes domeinen van de Zelfredzaamheidsmatrix 2017 waar ONS welzijn het meeste effect bereikte:

Heeft de klant een veilige, toereikende woning waar hij voor langere tijd kan verblijven? Van belang zijn stabiliteit en kwaliteit van de woonsituatie en de mate waarin de klant hier zelf in kan voorzien. Gemiddeld is het aantal klanten dat voldoende of volledig zelfredzaam is geworden op dit vlak in 2017 met 10,7% toegenomen.

Is de klant zelfredzaamheid met betrekking tot zijn of haar financiën? Hierbij gaat het over de hoogte van de inkomsten van de klant in relatie tot de uitgaven, de bron van inkomsten (betaalde arbeid of een uitkering) en hoe eventuele schulden zich ontwikkelen en worden beheerd. In 2017 werd 9% van alle klanten meer zelfredzaam op het domein financiën.

Zijn er wel of geen geestelijke problemen? En zo ja, hoe gaat de klant daarmee om en wordt eventuele behandeling opgevolgd? Ook gaat het hier om de invloed van de problemen op het dagelijks functioneren van de klant. Het vermogen om te kunnen omgaan met geestelijke problemen is bij 10% van de klanten sterk verbeterd in 2017.

In welke mate organiseert en doet de klant alledaagse activiteiten? Het gaat hier om voor jezelf kunnen zorgen (eten, wassen, aankleden, naar het toilet gaan) of meer complexe taken zoals het organiseren van het huishouden en het zorgen voor anderen. Gemiddeld werden in 2017 3,6% meer klanten voldoende of volledig zelfredzaam op het vlak (het organiseren van) zelfzorg.

Heeft de klant voldoende personen om zich heen die hem kunnen steunen en begeleiden in zijn groei en ontwikkeling? En hoe is de kwaliteit van deze relatie en kan hij of zij echt terugvallen op deze mensen? Hieronder vallen ook familieleden die niet met de klant samenwonen. Eind 2017 zijn 4,3% meer klanten met een sterk sociaal netwerk geteld.

In welke mate doet de klant mee aan (maatschappelijk) georganiseerde activiteiten zoals een sportclub, een vereniging, een (school)comité, een kerk of steun- of adviesgroepen? Ook letten we op de aanwezigheid van bevorderende of belemmerende factoren, waaronder mobiliteit, tijd, kinderopvang of mantelzorgtaken. Van het totaal aantal klanten werd 4% meer zelfredzaam op dit vlak in 2017.

Proeftuin Ruwaard: kracht van mensen, basis voor bruisende wijk